Aanvullende pensioenen: heel wat informatie ter beschikking van de aangeslotene

Aanvullende pensioenen spelen een belangrijke maatschappelijke rol. Ze zorgen ervoor dat werknemers na hun loopbaan niet met een aanzienlijke inkomensval geconfronteerd worden. Het wettelijke pensioen van een werknemer met een gemiddeld loon bedraagt vandaag immers slechts 46% van het laatst verdiende loon. Dat volstaat niet om de levensstandaard na pensionering te behouden.

Omwille van hun maatschappelijk belang zijn de aanvullende pensioenen sterk gereguleerd. Zo zijn verschillende beschermingsregels ingebouwd om de aanvullende pensioenen. Daarnaast zijn er heel wat verplichtingen om de aangeslotenen periodiek en correct over hun pensioenrechten te informeren.

Verzekeraars onderschrijven het belang van een duidelijke en transparante informatieverstrekking aan de aangeslotenen over hun aanvullend pensioen hoewel dat niet altijd vanzelfsprekend is door de uitgebreide regelgeving en de techniciteit ervan.

1. Algemene informatie over de groepsverzekering

Om de burger meer vertrouwd te maken met aanvullende pensioenen voorzien de meeste verzekeraars vandaag al heel wat algemene informatie hierover via informatiebrochures, info op hun website, … Ook op sectorniveau werden verschillende initiatieven genomen om burgers op een duidelijke en begrijpelijke manier wegwijs te maken in het domein van de aanvullende pensioenen:

• op de website van Assuralia vindt de burger een antwoord op veel gestelde vragen over het aanvullend pensioen;
• Assuralia stelt op deze website eveneens een brochure over de werking van de groepsverzekering beschikbaar waarin de belangrijkste aspecten voor een werknemer op een overzichtelijke en heldere wijze worden uitgelegd.

Naast deze algemene informatie krijgt elke werknemer e informatie over zijn persoonlijke aanvullende pensioenrechten. Hierbij is een onderscheid tussen informatie die hij op periodieke en vaste tijdstippen ontvangt , informatie die hij op eenvoudig verzoek kan verkrijgen en informatie die hij op elk ogenblik online kan raadplegen. De verzekeraars houden deze documenten doorlopend up-to-date. in functie van een permanente screening en evaluatie.

2. Gepersonaliseerde informatie 

2.1 Verplichte informatie op bepaalde tijdstippen in de loopbaan

Elke aangeslotene ontvangt op welbepaalde tijdstippen tijdens zijn beroepsloopbaan een geïndividualiseerd overzicht van zijn persoonlijke aanvullende pensioenrechten.

1) Jaarlijks een pensioenfiche

Aangeslotenen die nog in dienst zijn bij hun werkgever krijgen elk jaar van hun verzekeraar een pensioenfiche met de belangrijkste bedragen zoals:

• Welk spaartegoed heeft hij al opgebouwd?
• Welke uitkering op pensioenleeftijd komt hiermee overeen?
• Welk bedrag mag hij verwachten op pensioenleeftijd wanneer hij zijn loopbaan zou verderzetten bij zijn werkgever?
• Welk bedrag krijgen de begunstigden bij een vroegtijdig overlijden?
• Welke factoren (vb. loon) spelen een rol in de berekening van deze bedragen?

Vanaf 2016 gelden bovendien eenduidige wettelijke regels voor de inhoud en presentatiewijze van de pensioenfiche wat onder meer de vergelijkbaarheid tussen fiches zal bevorderen. Elke fiche bevat voortaan bij voorbeeld een voorblad waarop de meest essentiële informatie vermeld wordt en daarnaast een bijlage met de overige relevante info. Aangeslotenen die de werkgever intussen verlaten hebben, kunnen bovenstaande informatie terugvinden via MyPension.be (zie verder).

2) Bij vertrek bij een werkgever pensioen of uitstap uit het pensioenplan

Bij de uitdiensttreding informeert de verzekeraar binnen de 30 dagen na de kennisgeving de werkgever over de gevolgen hiervan voor de overlijdensdekking van de aangeslotene alsook over de diverse keuzemogelijkheden voor de bestemming van het spaartegoed. Hij licht ook de gevolgen van elke keuze toe opdat de aangeslotene een weloverwogen beslissing kan maken over wat hij met zijn pensioenreserves doet.

Dergelijke communicatie is ook voorzien bij een uittreding uit het pensioenplan zonder dat dit gepaard gaat met het einde van de arbeidsovereenkomst, bij voorbeeld in geval van een promotie. De werkgever moet deze informatie onmiddellijk overmaken aan de aangeslotene. In de praktijk zal de verzekeraar de aangeslotene veelal rechtstreeks informeren over de gevolgen en de keuzemogelijkheden rond de uitdiensttreding.

In dit kader voerde de FSMA, de toezichthouder voor aanvullende pensioenen, recent een grootschalig marktonderzoek naar de kwaliteit van de uittredingsfiches. De integratie van haar aanbevelingen in de documenten zal de meegedeelde informatie en de begrijpelijkheid voor de aangeslotene nog verder verbeteren.

Bij de wettelijke pensionering informeert de pensioeninstelling de aangeslotene over de (verplicht) te vereffenen aanvullende pensioenprestaties met inbegrip van zijn recht om een kapitaalsuitkering in een periodieke rente om te zetten.

3) Bij overlijden

Ook bij de kennisname van het overlijden van een aangeslotene zal de pensioeninstelling de aangeduide begunstigden inlichten over de voorziene overlijdensprestatie en de nodige documenten opvragen om tot uitbetaling van het verschuldigde bedrag te kunnen overgaan.

2.2 Informatie op aanvraag

In het voorgaande lag de klemtoon op de informatie waarin de aangeslotene in de eerste plaats geïnteresseerd is en die nodig is om de juiste beslissingen te kunnen maken. Hij ontvangt deze informatie automatisch. Wie nog bijkomende (meer gespecialiseerde) informatie over zijn pensioenplan wil, kan dit echter altijd zelf en op elk ogenblik bij zijn werkgever of pensioeninstelling opvragen.

Deze bijkomende informatie krijgt de aangeslotene alleen op vraag omdat dat anders ongewenste effecten in de hand zou kunnen werken. Door een overvloed van informatie riskeert de aangeslotene door de bomen het bos niet meer te zien en af te haken. Daarom is voorzien dat de aangeslotene deze bijkomende informatie op eigen initiatief bij zijn werkgever of pensioeninstelling kan opvragen.

Zo zal de pensioeninstelling de volgende informatie op eenvoudige vraag aan de aangeslotene overmaken:

• het pensioenreglement met daarin de verschillende aspecten van het aanvullend pensioenplan en de rechten en plichten van de verschillende partijen;
• de details van de berekening van de minimale rechten indien de aangeslotene de werkgever zou verlaten;
• en historisch overzicht van de pensioenopbouw in het plan;
• het beleggingsbeleid dat de pensioeninstelling voert;
• de jaarrekening en het jaarverslag van de pensioeninstelling;
• de eventuele beleggingsmogelijkheden en een beschrijving van de ermee gepaard gaande risico’s en kosten.

Daarnaast stellen verzekeraars ook een transparantieverslag over. elk pensioenplan ter beschikking. Dit rapport is in de eerste plaats bedoeld voor de inrichter van het pensioenplan (de werkgever of sector) maar kan ook opgevraagd worden door elke aangeslotene. In dit document staat informatie over de financiering van het plan, de strategie en het rendement van de beleggingen, de kosten, de winstdeling, de tariferingsgrondslagen alsook de rekenmethode en het financieringsniveau van de wettelijke minimumwaarborg.

2.3 Informatie via MyPension

De overheid heeft een databank “aanvullende pensioenen” (DB2P) opgericht die gegevens verzamelt van alle aanvullende pensioenplannen voor Belgische werknemers en zelfstandigen. Verzekeraars en pensioenfondsen hebben tijd noch moeite gespaard om de nodige gegevens hiervoor aan de vzw Sigedis, de beheerder van DB2P, over te maken. Elk jaar worden de gegevens door deze pensioeninstellingen geüpdatet.

Dankzij deze aangiftes zal de informatieverstrekking over het aanvullend pensioen nog vlotter lopen:

• sinds 6 december 2016 kan elke burger via www.mypension.be op elk ogenblik niet alleen zijn wettelijke maar ook zijn aanvullende pensioenrechten online raadplegen wanneer hij dat maar wil. Op deze website vindt hij een totaaloverzicht van zijn aanvullende pensioenen over alle pensioeninstellingen en beroepsstatuten heen, maar indien gewenst ook opgesplitst per pensioeninstelling, werkgever of plan. Hij vindt hierbij ook alle informatie over pensioenrechten die hij eventueel bij vroegere werkgevers opgebouwd heeft;
• Sigedis zal jaarlijks een elektronisch overzicht van alle opgebouwde pensioenrechten aan de aangeslotene bezorgen, ongeacht of het gaat over zijn huidige tewerkstelling dan wel over een vroegere beroepsactiviteit. Elke aangeslotene heeft bovendien het recht om deze informatie op papier te vragen;
• vergeten pensioenrechten zullen door DB2P sneller worden opgespoord en uitbetaald;
• elke aangeslotene kan online het pensioenreglement opvragen van het pensioenplan bij zijn huidige werkgever.