De opzegging van verzekeringsovereenkomsten: ‘vereenvoudigde’ regels
De wet van 9 oktober 2023 tot vereenvoudiging van de opzeggingsregels voor verzekeringsovereenkomsten werd bekendgemaakt in het Belgisch Staatsblad van 18 oktober 2023. Zij treedt in werking op 1 oktober 2024 en is van toepassing op de overeenkomsten die vanaf die datum worden gesloten of stilzwijgend worden verlengd.
Opzeggingsmodaliteiten - Digitale alternatieven
De nieuwe wet voert voor de verzekeringnemer de mogelijkheid in om zijn overeenkomst op te zeggen via een digitale omgeving die door de verzekeraar of de verzekeringstussenpersoon ter beschikking wordt gesteld (bv. een beveiligd extranet). De opzegging moet worden ondertekend met een gekwalificeerde elektronische handtekening (bv. Itsme, elektronische identiteitskaart ...). De verzekeringnemer ontvangt, op een duurzame gegevensdrager, een ontvangstmelding van de opzegging met vermelding van het nummer van de overeenkomst.
De verzekeraar is niet verplicht om in een dergelijke digitale omgeving te voorzien. Zelf beschikt de verzekeraar trouwens niet over de mogelijkheid om de overeenkomst op te zeggen via een digitale omgeving.
Stilzwijgende verlenging: verzet – Termijn
De in acht te nemen termijn om zich als verzekeringnemer tegen de stilzwijgende verlenging van een verzekeringsovereenkomst te verzetten wordt van drie naar twee maanden teruggebracht. Concreet betekent dit dat de verzekeringnemer die zich tegen de stilzwijgende verlenging van zijn overeenkomst wil verzetten dit ten minste twee maanden voor de vervaldag aan de verzekeraar moet melden (in plaats van ten minste drie maanden, en uiteraard door middel van een toegelaten communicatiemethode voor de opzegging van de overeenkomst). De termijn blijft vastgesteld op drie maanden wanneer de verzekeraar zich tegen een stilzwijgende verlenging wil verzetten.
Opzeggingsrecht zonder jaarlijkse vervaldag
Voor de verzekeringnemer wordt de mogelijkheid ingevoerd om vanaf het tweede jaar eender wanneer zijn overeenkomst op te zeggen voor stilzwijgend verlengbare overeenkomsten …
die dekking bieden aan consumenten in de zin van het Wetboek van economisch recht, namelijk natuurlijke personen die buiten het kader van hun beroepsactiviteiten handelen;
en die onder de verzekeringen niet-leven vallen; bepaalde takken kunnen bij koninklijk besluit van de maatregel worden uitgesloten (bv. in geval van een solvabiliteitsrisico).
De opzegging heeft in dat geval uitwerking na het verstrijken van een termijn van twee maanden.
Aan het opzeggingsrecht wordt (in duidelijke en bevattelijke bewoordingen) herinnerd op elk premievervaldagbericht. Het saldo van de betaalde premie moet uiteraard worden terugbetaald.
Continuïteit van de dekking
In het kader van een opzegging zonder vervaldag of verzet tegen een stilzwijgende verlenging met het oog op het sluiten van een overeenkomst met een nieuwe verzekeraar, kan de verzekeringnemer de nieuwe verzekeraar of een verzekeringstussenpersoon verzoeken om voor zijn rekening de nodige formele stappen te zetten in verband met de opzegging. In dat geval zorgt de verzekeraar of verzekeringstussenpersoon ervoor dat de nieuwe overeenkomst uiterlijk bij het verstrijken van de opzeggingstermijn in werking treedt. De doelstelling is ook dubbele dekkingen en dubbele premies te voorkomen.
Het verzoek van de verzekeringnemer mag niet worden geweigerd, of de op te zeggen overeenkomst nu een verplichte dan wel een niet-verplichte verzekering betreft. De tekst verduidelijkt bovendien dat bij combinatiepolissen de oude overeenkomst in haar geheel kan worden opgezegd.
De toelichting verduidelijkt nog dat de continuïteit van de verzekeringsdekking tijdens de overgangsperiode niet moet worden begrepen in termen van de inhoud van de overeenkomst maar in termen van de continuïteit in de tijd: er bestaat te allen tijde een overeenkomst die het goed of de verzekerde dekt (een brandverzekeringsovereenkomst moet bijvoorbeeld worden vervangen door een brandverzekeringsovereenkomst, maar deze laatste hoeft niet identiek te zijn aan de eerste qua dekking, uitsluitingen e.d.).
Een koninklijk besluit zal de toepassingsregels en -voorwaarden voor de rechten die de nieuwe wet invoert nader bepalen.